Reflecties over de Brexit vanuit Transactionele Analyse
Vrijdagochtend konden we er niet omheen: de Brexit wordt een feit. Via alle media kanalen werden we geïnformeerd over de (volgens mij schokkende) uitkomst van de stemming over ‘leave’ or ‘remain’.
In alles wat er hierover geschreven werd, werd mijn aandacht getrokken naar het artikel in de Guardian van Julia Ebner en Janet Anderson.
I’m an Austrian in the UK – I don’t want to live in this increasingly racist country
Julia leeft als Oostenrijkse in de UK en Janet leeft als Britse in Nederland.
Hun persoonlijk relaas ontroerde me en in dit blog kijk ik vanuit de Transactionele Analyse (TA) naar hun verhaal.
TA is een theorie om communicatie en persoonlijkheden te begrijpen. TA helpt om te begrijpen hoe het komt dat mensen soms het gevoel hebben van geblokkeerd te zijn en zich onveilig, onzeker of verloren voelen. TA geeft ook heel specifieke handvaten om weer terug in beweging te komen.
Heraclitus (535 – 475 v.Chr) wist het al “Alles is in beweging”.
Julia lives as Austrian in the UK and Janet lives as British in the Netherlands.
In TA hebben we het over vijf manieren van positioneringen, van manieren waarop we communiceren. Deze vijf posities hebben elk een eigen impact op de communicatie.
We gedragen ons als Normerende Ouder wanneer we communiceren vanuit onze waarden en normen. Wanneer we zorg dragen voor iemand, gedragen we ons als een Zorgende Ouder.
We functioneren als Volwassene wanneer we oplossingsgericht communiceren.
We communiceren vanuit het Vrije Kind wanneer we het hebben over onze emoties. Deze emoties vertellen ons iets over onze basisbehoeftes. Communicatie als Aangepast Kind of Rebel, is als we in onze communicatie ‘gehoorzaam’ zijn ofwel net het tegenovergestelde: we gehoorzamen niet aan de verwachtingen.
Als het goed is, is onze communicatie zowel geïnsprieerd door onze basisbehoeftes (het Vrije Kind), als op onze waarden (de Normerende Ouder).
De Volwassene gaat dan oplossingsgericht communiceren en vaart koers op zowel de behoeftes als op de waarden.
Om goed te kunnen functioneren –en te communiceren- hebben we veiligheid nodig en om deze veiligheid te voelen, moeten er een aantal behoeftes worden voldaan.
We hebben (o.a.) duidelijkheid en voorspelbaarheid nodig. We willen er graag bij horen.
Indien hieraan onvoldoende tegemoet wordt gekomen, voelen we ons onveilig en verloren.
Door de Brexit , wordt voor een aantal mensen onvoldoende in deze behoefte voorzien.
Waardoor een groot aantal mensen zich onveilig, onzeker en verloren voelen.
Julia schrijft:
“the Britain that I had known and valued ceased to exist for me. The Brexit vote has deprived the UK of all the values that made it attractive and enriching for continental Europeans such as me.”
De behoefte aan veiligheid en voorspelbaarheid is een hele belangrijke behoefte. We willen graag weten hoe de dingen in elkaar zitten. Wat zijn precies de verwachtingen? Wie hoort bij wie? Wat gaat er gebeuren en hoe zitten de dingen precies in elkaar?
Julia schrijft:
“This need for security and predictability is a very important need. We want to know how things work. What exactly are the expectations? Who belongs together? What is going to happen and how do the things fit precisely?”
Om deze veiligheid en voorspelbaarheid te waarborgen, is er –op een positieve manier- een keuze om zich aan te passen aan de ‘ander’.
Julia schrijft:
“I have given Britain all I could: my tuition fees, my taxes, my time and my trust…. I have adapted to standards of British politeness”.
Janet schrijft:
“I accept the ups and downs of freelance employment, pay my taxes and my VAT, squeeze into rush-hour trains and cycle to and from appointments in this vibrant small geographical area. But I’m not Dutch. I’m British.”
De behoefte om er bij te horen is ook essentieel:
Julia schrijft:
“I have done all this to belong in a country that I no longer wish to be part of. I invested all my time, money and energy in a marriage that is now doomed to fail – because no matter what the concrete consequences will be for EU migrants residing in the UK, the atmosphere has changed. I no longer feel welcome here”.
De behoefte om ons welkom te voelen, en erbij te horen is een belangrijke behoefte.
Julia schrijft:
“…but the referendum result indicates that concerns were genuine for the majority of British citizens, whose vote has been a clear expression of their anti-EU migrant attitude.”
En wordt in een in een winkel door een andere klant aangesproken met:
“You won’t stay here for long anyway. Tomorrow you can pack your suitcase”
Zij vertelt hoe dit gezegd werd zonder enig oogcontact of overweging over de mogelijke impact van deze woorden. Shocking.
TA heeft het over onze Ouder: Onze waarden en normen maken deel uit van onze Ouderpositie. We hebben het nodig om te weten welke waarden en normen voor ons belangrijk zijn. Ze vormen in zekere zin het kompas waarop we ons leven afstemmen. Deze waarden en normen hebben we gedeeltelijk overgenomen van onze ouders en van de cultuur waarin we opgegroeid zijn. Gedeeltelijk zijn deze waarden ook het resultaat van persoonlijke keuzes.
Onze generatie (50+) is opgegroeid met waarden die tot vandaag vanzelfsprekend waren . Vrede, solidariteit en verdraagzaamheid. En die waarden worden hier en nu, vlakbij, meer en meer in vraag gesteld.
Het niet meer kunnen leven volgens waarden die eerder vanzelfsprekend waren, brengt een gevoel van onveiligheid en -dus- stress met zich mee. Niet alleen voor de Britten in de EU en voor de EU onderdanen die in de UK leven, maar voor iedereen die vandaag in de EU of in de UK leeft.
Julia schrijft:
“I no longer want to live in a country that has become increasingly racist and that has decided to turn its back on the single most important postwar project of peace, solidarity and tolerance.”
Velen ‘On the Move’ voor wie de Brexit een directe impact heeft, stellen zich nu inderdaad de vraag. Wil ik hier nog wonen? Hoor ik hier nog thuis? En voor velen betekent dit wellicht het begin van een nieuwe verhuis, een nieuwe periode van onzekerheid, van opnieuw aanpassen. Onze behoefte aan zekerheid en voorspelbaarheid komt zeker in het gedrang door een verhuizing, door het vertrouwde los te laten en door elders opnieuw te beginnen.
Julia en Janet schrijven beiden oprecht over hun persoonlijke process in het licht van de Brexit.
Julia schrijft:
“This morning, my hopes of a future in this country were wiped out and my illusions of a united, peaceful Europe scattered. I am starting to ask myself where else there is to go.”
Janet schrijft:
“But it brought home to me the depths of my personal insecurity.
I have a British passport, a British education and a British identity. I came to live here out of love. But I was joyfully clear that I had the right to live, work and make a life here. On my own terms.”
“I’ve lost ease and comfort. And I have gained uncertainty”.
Janet en Julia zijn beiden ‘expats’, People on the Move. Wat hun onderscheidt van anderen ‘On the move’ is dat ze met een goede pen hun onrust en onzekerheden kunnen verwoorden.
Wat ze gemeenschappelijk hebben met anderen ‘On the Move’ is dat ze ver van huis zijn en verlangen naar veiligheid, duidelijkheid, erkenning, en erbij horen.
De Brexit betekent voor velen het verlies van zekerheid, het vanzelfsprekende gevoel van welkom te zijn. Voor een aantal onder hen gaat dit zich wellicht vertalen in stress en trauma-gerelateerde klachten.
Vaak gaat een dergelijke ervaring ook raken aan eerdere verlies- of trauma-ervaringen. Door de stress van deze veranderingen, kunnen oude trauma-letsels die met ‘erbij horen’ of met ‘veiligheid’ te maken terug pijn gaan doen.
In mijn praktijk ga ik met mensen samen zitten en met hen kijken naar wat hen raakt en hoe het komt dat ze uit hun evenwicht hierdoor zijn geraakt. En dan kijk ik naar wat de mogelijkheden, de eigen bronnen, zijn.
TA biedt een model om hier naar te kijken en om mensen te helpen om van hieruit weer in beweging te komen.
Heraclitus (535 – 475 v.Chr) wist het al “Alles is in beweging”.
Als je ook wil leren hoe je mensen helpt om weer terug in beweging te komen, de draad weer op te nemen na een stresserende of traumatische tijd, ben je van harte welkom in de Opleiding Transactionele Analyse die in oktober 2016 van start gaat.