‘Marianne, het lijkt me verstandig dat jij de komende drie weken thuisblijft en eens goed uitrust,’ had de huisarts tegen haar gezegd. Daar kon ze hem geen ongelijk in geven.

De dag daarvoor was ze volledig ingestort op haar werk. Ze had net met haar collega’s een zware vergadering gehad op haar werk en wilde hen verwennen met een verse kop koffie.

Toen ontdekte ze dat iemand het laatste pak koffie had opgemaakt en ze haar collega’s geen verse kop koffie kon aanbieden. Ze kon alleen nog maar huilen, terwijl enkel de koffie op was! Dus daar lag ze dan. Een beginnende burn-out, zei de huisarts. Op de bank. Te rusten…

Eigenlijk waren die spinnenwebben aan de lamp haar nooit zo opgevallen, maar vanuit deze positie kon je er niet omheen. Daar moest toch echt even een stofdoek langs, voordat er iemand op ziekenbezoek kwam!

Oh, en als er bezoek kwam, moest er natuurlijk ook iets lekkers in huis zijn! Marianne zwaaide haar voeten van de bank en ging op zoek naar haar portemonnee. Ook gelijk even checken of er nog koffie in huis is…

Zo’n verhaal heb je als coach vast vaker gehoord. De situatie van Marianne is voor veel mensen herkenbaar. Altijd nog even dit en nog even dat, zelfs als je ‘verplicht’ moet rusten. Als er om je heen iets fout gaat, dan voel je daar letterlijk de stress van in je lijf.

Met je verstand weet je dat je niet verantwoordelijk bent en tóch kun je het niet van je af zetten. Marianne is niet verantwoordelijk voor de inkoop van koffie, maar voelt zich toch schuldig dat ze geen koffie kan zetten.

Als je een cliënt in je praktijk krijgt met een burn-out, hoort daar vaak zo’n verhaal bij. Zo’n cliënt vindt het moeilijk om het verantwoordelijkheidsgevoel dat ze ervaart, van zich af te zetten en te luisteren naar haar eigen lichaam.

Vermoeid, maar toch doorgaan

Eigenlijk ben je te moe, maar je werkt toch door en gaat voorbij aan de signalen die je lichaam afgeeft. Eigenlijk zou je moeten stoppen, maar je bijt op je tanden, want het werk moet af.

Je hebt constant een innerlijke strijd tussen je vermoeidheid en je behoefte om iemand tevreden te stellen. Het hoeft niet, maar je doet het toch. Mensen rondom jou zijn heel blij met je, maar eigenlijk heb je zelf geen leuk leven.

Als jij je als coach verplaatst in je cliënt, begrijp je zijn of haar vermoeidheid en de innerlijke strijd. Je herkent alle signalen, maar lijkt niet tot je cliënt door te kunnen dringen om haar ertoe te bewegen haar gedrag aan te passen.

Het lichaam protesteert, hoe komt dit?

In het voorbeeld van Marianne zie je heel duidelijk dat zij behoefte heeft aan de goedkeuring. Het is niet helemaal duidelijk of ze vooral de goedkeuring van haar collega’s nodig heeft of dat ze beantwoordt aan een reeks van hoge eisen die ze aan zichzelf stelt. Ze legt de lat soms erg hoog voor zichzelf. Haar collega’s zijn blij met haar, omdat ze koffie voor hen zet. Die behoefte aan goedkeuring komt ook terug in haar thuissituatie. Als er bezoek komt, moet alles aan kant zijn. Dat kan absoluut niet wachten, er is haast bij. Ook al ligt het bezoek niet wakker van de spinnenwebben, Marianne doet dat wél.

Als een cliënt steeds voorbij gaat aan wat ze echt wilt en wat haar lichaam nodig heeft, gaat haar lichaam protesteren. Ze krijgt stress-symptomen. Toch werkt ze zichzelf liever kapot dan dat ze anderen moet teleurstellen of dat ze haar eigen hoge lat niet haalt. Gek genoeg komt het welzijn van anderen vaak op de eerste plaats en komt het eigen welzijn op de tweede plaats.

Waar komt die behoefte vandaan?

Voordat je jouw cliënt kunt helpen met het aanpakken van haar gedrag, zal je moeten begrijpen waar de behoefte om anderen tevreden te stellen – of om je eigen hoge lat te halen – nu eigenlijk vandaan komt. Hiervoor kunnen we bij lichaamswerk veel leren van de embryonic movement. We kijken naar twee heel typerende bewegingen die een foetus en een baby maken:

Foetushouding

Deze beweging maakt de foetus als hij nog in de baarmoeder is. Deze houding staat voor geborgenheid. We maken deze beweging als we op zoek zijn naar steun en veiligheid. We kruipen op de bank met een dekentje en een kop thee en zoeken hiermee onze rust.

Moro-reflex

Deze beweging maakt een baby zodra hij uit de buik van zijn moeder is. De armen open, de borst open en ademen. Deze beweging maken we als kinderen en volwassenen als we trots zijn op onszelf. Als we geslaagd zijn voor een examen of een mooie prestatie hebben geleverd op ons werk.

Evenwicht

Beide houdingen zijn goed, maar ze moeten wel in evenwicht zijn. Als we alleen maar de foetushouding aannemen, blijven we in onze schulp en durven we geen risico’s te nemen. Aan de andere kant; als we alleen de moro-reflex hebben, zijn we altijd aan het werk en denken we niet aan onze rust.

Opvoeding

Dat de koffie op was, is bij Marianne natuurlijk de druppel geweest, die de emmer deed overlopen, maar de behoefte om anderen tevreden te stellen ligt veel dieper. Zij is opgegroeid met de normen en waarden van haar – in haar ogen perfecte – ouders en wil die koste wat kost nog steeds behouden.

Ze is opgevoed met de mentaliteit: ‘Als je maar hard werkt, kom je er.’ Anderen een plezier doen, niemand teleurstellen, hard werken en vooral een foutloos parcours lopen! Ruimte om toe te geven aan de behoefte van je eigen lichaam past niet in dat rijtje. Daarom blijft ze steeds in de moro-reflex en gaat ze voorbij aan de rust die ze zo hard nodig heeft om in evenwicht te blijven. Het gevolg is haar burn-out.

Hoe help je Marianne uit haar burn-out?

Met behulp van cognitieve therapie kun je Marianne laten zien waar haar gedrag en denkbeelden vandaan komen, namelijk uit haar jeugd. Dat is een belangrijke stap in de goede richting. Maar soms is dat niet genoeg, omdat de patronen uit haar jeugd letterlijk in haar lichaam zijn opgeslagen. Daarom ervaart ze lichamelijke stress als er om haar heen iets fout loopt. Ook al weet ze rationeel dat ze daar niet verantwoordelijk voor is.

Als zij jouw cliënt zou zijn, hoe zou je haar dan kunnen helpen? Op zo’n moment is het heel goed om te kijken naar lichaamstaal. Dit is een krachtige manier om jouw cliënt te helpen om zich bewust te worden van oude patronen die in haar lichaam opgeslagen zijn en die te veranderen.

Verdieping

Lichaamswerk biedt een prachtig instrument om op een dieper niveau met je cliënt aan de slag te gaan. Helemaal als je dit combineert met cognitief en emotioneel werk. Daarom heb ik de methode Embodied Coachen ontwikkeld. Dit is de enige coaching methode die deze drie disciplines met elkaar integreert. Je kunt er jouw cliënt mee helpen begrijpen wat de oorzaken zijn van lichamelijke klachten die ze ervaart en haar helpen om deze te verminderen of op te lossen.

Wil je jouw cliënten ook op deze manier helpen? Dan is de methode Embodied Coachen iets voor jou. Heel binnenkort komt deze methode beschikbaar in online vorm. In 8 videolessen leer je de methode aan en kun je deze toepassen op jouw cliënten.

Iets voor jou? Laat dan hier je e-mailadres achter. Dan kom je op de lijst en word je als eerste op de hoogte gesteld als de methode beschikbaar is.