
De eerste periode van de lockdown bracht ik alleen door in ons huis in Hoegaarden. Mijn man was in Oslo en kon daar – door de aard van zijn werk en door de crisis – niet gemist worden. Ik ervoer een gebrek aan (fysiek- en oog-) contact, voelde me vervreemd en ervoer een overweldigend gevoel dat het allemaal teveel is. Drie aspecten waaraan we niet gewend zijn en die ons zenuwstelsel letterlijk in de war brengen. Ik besef dat er heel veel mensen zijn die tegen dezelfde problemen aanlopen.
Er wordt al gewaarschuwd voor een aankomende golf van nieuwe en opnieuw opgelaaide psychische klachten, wanneer de lockdown verminderd of voorbij is. Als coaches en therapeuten moeten we ons hierop voorbereiden. In de komende maanden schrijf ik uitgebreid over deze drie aspecten in een blogserie over de gevolgen van Corona voor coaches, therapeuten en cliënten.
Tijdens de lockdown heb ik wél veel contact via videobellen. Met mijn familie, met cliënten en met collega’s. ‘Beter dan niks,’ zeggen veel mensen. Ik merk echter dat ik er heel moe van word, veel vermoeider dan dat ik zou zijn als ik hetzelfde gesprek face-to-face gevoerd zou hebben. Daarover gaat het eerste deel van deze blogserie.
Oogcontact
Volgens mij heeft de vermoeidheid die ontstaat tijdens videobellen, te maken met het gebrek aan oogcontact. Het euvel met videobellen is namelijk dat je, wanneer je in de camera kijkt en de ander de illusie geeft hem of haar aan te kijken, jij zelf alleen de camera ziet. Het is dus erg lastig om oogcontact te maken met degene waarmee je praat.
Een begrijpelijke hobbel in de technologie. Maar waarom is dit nu zo belangrijk? Waarom missen we het zo?
The gaze
Om het belang van oogcontact tijdens coach- of therapeutische gesprekken te begrijpen, hebben we een stukje theorie nodig uit de neuroscience, namelijk die van The gaze. Dit is de beschrijving van de hechting die plaatsvindt vlak na de geboorte van een baby. De baby kijkt instinctief zijn moeder aan. Hij zoekt oogcontact. Als alles goed gaat, weet de moeder intuïtief dat zij terug moet kijken. Eigenlijk zegt ze: ‘Kijk maar in mijn ogen. Je kunt zien dat het veilig is.’ Zo ontstaat het eerste contact tussen moeder en kind en vormt zich natuurlijk een band. Het kind kan zich veilig hechten en leert te focussen.
Er bestaan helaas situaties waarin deze veilige hechting niet plaatsvindt. Dit gebeurt altijd volledig buiten de schuld van de moeder. Wanneer dit gebeurt, bestaat er een kans dat de baby zich niet veilig leert hechten. Als baby blijft hij vruchteloos zoeken naar de ogen van de moeder. Dit kan in zijn volwassen leven problemen opleveren met focussen en vertrouwen. Belangrijk is om te blijven herhalen dat geen enkele moeder dit voor haar kind wenst en dat elke moeder wenst dat haar kind zich wél veilig kan hechten. Vaak laten de omstandigheden niet toe dat de moeder beschikbaar is voor de hechting. Soms zijn moeders zelf nog op zoek naar een veilige hechting waardoor het voor hen veel moeilijker is om de zoekende blik van hun kindje adequaat te beantwoorden. Er valt nog zoveel hierover te zeggen, maar voor deze blog zou ons dat te ver leiden.
Faciliteren van een veilige situatie
Therapeuten en coaches gebruiken oogcontact vaak om een gevoel van veiligheid te faciliteren. Je geeft de cliënt hiermee de mogelijkheid om te herstellen. Een cliënt die – om welke reden dan ook – niet geleerd heeft om zich veilig te hechten, zal daar anders op reageren dan een cliënt die dit wel op een natuurlijke manier heeft geleerd. Sommige cliënten kijken weg of blijven rondkijken, niet in staat zich te focussen. De veiligheid die oogcontact geeft, het: ‘Kijk maar in mijn ogen. Je kunt zien dat het veilig is,’ kan je bij het videobellen nooit faciliteren.
Voor cliënten die onveilig gehecht zijn, kan de coach geen oogcontact maken en niet het herstel faciliteren zoals dat in een face-to-face sessie wel kan. Dit is frustrerend voor de cliënt én vermoeiend voor iedereen.
In het contact blijven we immers zoeken naar de verbinding met de ander. Wanneer we oogcontact hebben weten we dat de ander er is, en wordt ons zenuwstelsel gerustgesteld. Als we die geruststelling niet krijgen, is contact veel vermoeiender.
Videobellen makkelijker maken
We hadden eerder al geconcludeerd dat oogcontact tijdens videobellen-coaching heel erg lastig is en vermoeiend is
Ik geef je graag drie tips om hiermee om te gaan.
- Plan tussen de sessies even tijd in om op adem te komen zodat je zelf rustig aan het gesprek begint. Weet dat jouw stress besmettelijk is voor jouw cliënt en dat jouw innerlijke rust ook besmettelijk is.
- Accepteer dat coachen via videobellen vermoeiender is dan face-to-face en plan je agenda niet te vol. Ook al is de verleiding groot om jouw dag vol te plannen met allerlei afspraken.
- Maak bewust oogcontact wanneer je iemand ‘in real life’ ontmoet. De social distancing belet niet dat we elkaar in de ogen kijken. Als je deze lockdown doorbrengt met jouw partner of met iemand waarmee je je op jouw gemak voelt, kan je volgende boedha oefening doen: Ga 10 minuten tegenover elkaar zitten en kijk elkaar, zonder iets te zeggen met mildheid en tederheid aan. Je zal de weldaad voor jouw zenuwstelsel zeker ervaren. Laat me weten wat jouw ervaringen zijn met deze oefening.
Moe zijn is normaal
We blijven natuurlijk een fysieke behoefte hebben naar oogcontact omdat de behoefte aan verbondenheid blijft. Het is daarom volkomen normaal dat je moe wordt van videobellen. Ik hoop van harte dat ik je met deze blog heb kunnen uitleggen waardoor dit komt, zodat het makkelijker is om die vermoeidheid gewoon te accepteren. Ons zenuwstelsel heeft gewoon extra te lijden van de lockdown-situatie en het helpt om extra mild te zijn voor onszelf.
Wil jij als coach of therapeut goed voorbereid zijn?
Angst- en stress-gerelateerde klachten komen tijdens Corona veelvuldig naar boven. Coaches en therapeuten zouden met behulp van TA en Embodied Coaching moeten leren hoe ze daarmee om kunnen gaan, zodat ze – wanneer de lockdown afgelopen is – deskundig kunnen omgaan met de nieuwe stroom cliënten.
Wil jij meer leren over TA en Embodied Coaching, maar weet je niet waar je moet beginnen? Vraag een gratis Strategiegesprek bij mij aan. Samen kunnen we kijken wat de volgende stap in jouw professionele ontwikkeling kan zijn. Via onderstaande knop kom je op een pagina met meer informatie en kun je zelf een gesprek inplannen in mijn agenda op een tijd dat het jou uitkomt.
Je bent welkom.
Ja, ik wil een gratis Strategiegesprek met Linda