Blog

Alice is maatschappelijk werkster. Ze heeft een deeltijdse baan, want ze heeft 2 kleine kinderen waar ze ook graag tijd voor wil maken. Ondanks dat ze maar 3 dagen werkt, heeft ze 50 gezinnen onder haar hoede. Alice heeft zichzelf helemaal overwerkt omdat ze niet tegen haar baas durft te zeggen dat het werk teveel is en niet haalbaar in de tijd die ze ervoor heeft. In plaats van daarover te communiceren, werkt ze hard door. Omdat iedereen om haar heen ook overbelast is, en dus weinig aandacht voor haar heeft, krijgt ze weinig waardering voor haar werk. Op een dinsdagmiddag komt een collega naar Alice toe en vraagt haar: ‘Wil je hier even een kopie van maken?’ Een heel klein en eenvoudig verzoek, maar het maakt Alice zo boos dat ze opspringt, haar collega uitscheldt en volledig door het lint gaat. Als ze daarna naar huis gaat, neemt ze een vrije dag op om even rust te hebben. Ze voelt zich zo schuldig over haar uitbarsting dat ze na dat dagje rust besluit om nooit meer zo opvliegend te zijn. Ondertussen stevent ze hard op een burn-out af.

Zeggen wat je niet bedoelt

Alice heeft van huis uit geleerd dat ze goed haar best moet doen, geen nee mag zeggen en hard moet werken. Deze aangeleerde patronen waren vroeger goed. Ze boden veiligheid in het gezin van herkomst. Die veiligheid probeert Alice vast te houden, ook nu ze volwassen is. Daarmee communiceert ze dus eigenlijk niet wat ze eigenlijk wil zeggen, namelijk dat ze het te druk heeft. Dit noemen we in Transactionele Analyse (TA) de start van een Psychologisch Spel.
Een Psychologisch Spel ontstaat als de patronen die je vroeger hebt geleerd, niet passen bij je behoeftes van nu. Het is vaak erg moeilijk om deze patronen te doorbreken omdat je je er niet bewust van bent. Het voornaamste kenmerk van een Psychologisch Spel is dat we de realiteit niet zien zoals die is. We kijken met een door onze opvoeding gekleurde bril naar de wereld om ons heen. In de communicatie met mensen bevestigen we telkens de patronen die we in onze jeugd hebben geleerd.

3 niveau’s

Een Psychologisch Spel kun je op verschillende niveau’s spelen:

1. Sociaal heel aanvaardbaar. Een voorbeeld hiervan is het bekende ‘Ik stoor je toch niet, hè?’ op het moment dat je iemand belt waarmee je een afspraak hebt.
2. Sociaal minder aanvaardbaar. Bijvoorbeeld een moeder die zo boos werd op haar kinderen dat ze geschreeuwd heeft dat ze stom zijn. Daar is deze moeder vanzelfsprekend niet trots op, dus dat houdt ze liever voor zich.
3. Sociaal onaanvaardbaar. Een hoog oplopend conflict, een vechtscheiding of totaal flippen en gek worden. Dit is vaak waar psychiatrie bij komt kijken.

Al eerder schreef ik een blogserie over geluk, waarbij ook het Psychologisch Spel ter sprake komt. Wil je er meer over lezen? Kijk dan hier eens:
Over geluk [1] Hoe verlangen naar geluk je ongelukkig maakt
Over geluk [2] Rotgevoelens en wat je daarvan kunt leren

Alice, je doet jezelf tekort

Herken jij jezelf (gedeeltelijk) in het verhaal van Alice? Als TA-coach en therapeut wil ik je graag een persoonlijke boodschap meegeven. Mag dat? Ik begrijp heel goed je beweegredenen. Ik kan me goed voorstellen dat dit moeilijk voor je is, omdat ik zie hoe belangrijk het voor je is om een goede maatschappelijk werkster te zijn. Ik zie ook hoeveel energie het je kost. Je wordt er echt moe van! Ook kun je maar weinig écht genieten van je twee kleine kinderen. Doordat je vasthoudt aan dat oude patroon, doe je jezelf tekort. Zelfs je huwelijk komt hierdoor onder spanning te staan.

Het geheim van goede communicatie

Ook ik heb in de schoenen van Alice gestaan. Gelukkig heb ik ontdekt dat TA een heel goed hulpmiddel kan zijn in deze situaties. Het geheim van goede communicatie is namelijk dat je de tijd neemt om te reflecteren wat nu die oude patronen zijn waaraan je steeds maar weer wilt voldoen. Welke verwachtingen van vroeger probeer je nog steeds te vervullen? En belangrijker nog: Wat vind je nu eigenlijk zelf belangrijk? Waar word je nu zelf écht blij van? TA kan je hierbij helpen. Wil je hier meer over weten, maar is Hoegaarden eigenlijk wel erg ver weg? Dan heb ik goed nieuws voor je. De 2-daagse introductie in TA is tegenwoordig ook online te volgen! Op je eigen tempo, vanuit je luie stoel.

Je bent welkom, ook online!