Brenda zit op de bank in mijn Yurt. Ze ziet er moe uit terwijl ze vertelt waarvoor ze mijn hulp heeft gezocht:
‘Vroeger, toen de kinderen nog jong waren en mijn ouders nog leefden, begon ik altijd welgemoed aan de feestdagen. Ik had er altijd wel zin in. Toch ging ik zo vaak met een sociale kater naar huis dat de zin me nu echt vergaan is. Ik schaam me een beetje dat ik dit zeg, maar ik ben blij dat de feestdagen weer voorbij zijn. Ik wil zo graag weten waar dat vervelende gevoel nu vandaan komt. Is het de drukte? Teveel ongezond eten en drinken? Hoe kan ik nu voorkomen dat ik me met de volgende feestdagen weer zo voel?’
Sociale kater
Op het moment dat je dit leest en denkt: ‘Dat heb ik eigenlijk ook…’ Je bent niet alleen. Er zijn tal van mensen die deze gevoelens ervaren en niet zo goed weten wat ze ermee aan moeten. Want de feestdagen zouden leuk en gezellig moeten zijn en als dat niet lukt, voelt het alsof dat onze schuld is en wij het beter zouden moeten doen. We schamen ons er zelfs een beetje voor dat we niet uitkijken naar de volgende feestdagen, zoals dat in de media – die we overal om ons heen zien en horen – gebruikelijk is te doen.
Gezellig maken met de feestdagen
Als we de feestdagen bekijken vanuit het oogpunt van een coach of therapeut, is het eigenlijk niet zo vreemd dat veel mensen moeite hebben met de feestdagen. Het bij elkaar komen van familieleden brengt onvermijdelijk met zich mee dat men zich opnieuw gaat conformeren aan hoe het vroeger ging. We gaan ons, meestal onbewust, gedragen zoals er vroeger van ons verwacht werd om weer in die oude gezinsstructuur te passen. We willen het gezellig maken voor elkaar. Daar is niets mis mee!
In de onderstroom
De manier waarop het gezin van herkomst communiceert, is vandaag niet meer de beste manier om te communiceren. Als kind moest Brenda zich aanpassen en overlevingsmechanismen kiezen die toen goed voor haar werkten. Iedereen heeft bij het opgroeien keuzes gemaakt om er tijdens zijn kindertijd het beste van te maken, om het gevoel te hebben dat zij aanvaard werd en er bij hoorde. Vaak betekende dit ook dat we stopten met zeggen wat we écht voelden en écht nodig hadden.
Brenda krijgt een vervelend gevoel bij de feestdagen omdat ze zich in de communicatie met haar familieleden opnieuw aanpast aan wat er van haar wordt verwacht. Ze stopt met zeggen wat ze écht voelt en nodig heeft. Net zoals vroeger durft ze dat niet meer te zeggen. Dit is een verloochening van de keuzes die ze als volwassene gemaakt heeft.
Het is vaak zo dat wanneer een familie van volwassenen met de Kerst rond de tafel zit, ze zich allemaal onbewust deze oude dynamieken weer aanmeten. Van buiten ziet het er heel gezellig uit, maar er is een onderstroom die niet zo gezellig is. Dat is vermoeiend. Niet open en eerlijk communiceren kost veel energie.
Non-verbale communicatie
Een heel groot gedeelte van onze communicatie gebeurt non-verbaal. De kleine stilte die valt als het gesprek een onderwerp raakt dat gevoelig ligt in de familie, een opgetrokken wenkbrauw, een zucht… We kunnen ons er allemaal iets bij voorstellen. Juist deze kleine manieren van non-verbale communicatie hebben een zeer grote impact. Iedereen heeft het gemerkt. Het wordt vermoeiend als het niet uitgesproken wordt. We gaan dan heel hard ons best doen om er niet teveel aandacht aan te schenken en dat kost ons veel energie.
In coaching en therapie wordt non-verbale communicatie vaak gekoppeld aan overtuigingen, emoties, beelden en gedrag. Dit helpt een cliënt zoals Brenda te begrijpen hoe de familiedynamiek in elkaar zit en waarom zij reageert zoals ze doet. Toch is het vaak niet genoeg om het daarbij te laten. Ook al wéét Brenda hoe het in elkaar zit, ze krijgt nog steeds dat vervelende gevoel tijdens de feestdagen. Dit komt omdat ze niet alleen een psychische herinnering aan haar jeugd heeft, maar ook een lijflijke. Hij lijf herinnert zich hoe het vroeger ging en reageert daar hetzelfde op, ook al weet ze in haar hoofd dat de situatie nu anders is.
Embodied Coaching en Therapie
Deze lijflijke reactie koppelt Brenda aan begrijpelijke oorzaken, zoals drukte of te veel eten, terwijl deze eigenlijk een heel andere grondslag hebben. Het lichaam heeft deze patronen al in een vroeg stadium ontwikkeld. Daarover schreef ik aan het einde van vorig jaar deze blog: Gaat het, mevrouw?’
Het is als coach of therapeut lastig om een cliënt te helpen met het non-verbale gedeelte van hun probleem als je alleen een mentale koppeling (overtuigingen, emoties, beelden en gedrag) kunt maken. Het geweldige aan Embodied Coaching en Therapie is dat je alle mogelijkheden die met die mentale methode blijven liggen, nu wel kunt aanspreken. Het is een nieuwe tool in je gereedschapskist, waarmee je cliënten kunt helpen om ervoor te zorgen dat ze niet meer zoveel stress krijgen of energie verliezen in die onuitgesproken onderstroom.
Sprak deze blog je aan? Dan is de opleiding Embodied Coaching en Therapie wellicht iets voor jou.
Je bent welkom.