Blog

Geluk is verweven met onze maatschappij. Het is zogezegd ‘in de mode’. Dit komt vooral tot uiting in onze relaties met familie. Een familiebijeenkomst is iets om naar uit te kijken en veel mensen doen dat dan ook. Toch zijn we achteraf meer dan eens gedesillusioneerd en teleurgesteld over zo’n gebeurtenis. Ik hoor in mijn praktijk verhalen van mensen die het lastig vinden om hiermee om te gaan. Wellicht hoor jij deze klachten en problemen ook bij cliënten in je eigen praktijk of herken je ze uit je eigen leven. In een tweeluik over geluk besteed ik hier graag samen met jou aandacht aan.

Teleurgesteld

Hoe komt dit nu eigenlijk? We leven met z’n allen zó toe naar zo’n familiefeest; er wordt goed eten voorbereid en alles staat klaar voor een gezellig samenzijn. Waarom voelen veel mensen zich dan toch zo ontheemd en hebben ze liever het ‘gewone leven’ dan tijd door te brengen met hun dierbaren? Waarom pakken familiegebeurtenissen vaak zo anders uit dan we graag willen?

Hier valt veel te leren als we objectief durven te kijken, niet alleen voor het familiegebeuren, maar ook in het gewone leven! Waar komt die teleurstelling precies vandaan?

We verlangen er allemaal naar om het goed te hebben met onze familie en met anderen die ons dierbaar zijn. We willen graag dat er met zachte en milde ogen naar ons gekeken wordt. Dat er onvoorwaardelijk van ons gehouden wordt en dat we mogen zijn zoals we zijn zonder dat daar moeilijk over wordt gedaan.

Zie je wel-isme

Tijdens zo’n familiegebeuren hebben we opnieuw nauw contact met het gezin uit onze jeugd. We vallen dan vaak terug op gedrag dat we vroeger hadden om waardering te krijgen. We bevestigen dan een oud verhaal, een oud zelfbeeld, aan onszelf. Zie je wel? Ik ben niet goed genoeg! Zie je wel? Ik sta hier alleen af te wassen. Zie je wel? Ik moet altijd toegeven om de lieve vrede te bewaren.

In elk gezin zijn er een aantal ongeschreven regels. ‘Zo doen we dat in ons gezin.’ ‘Over bepaalde dingen praten wij niet.’ Als we in die oude gezinssamenstelling bij elkaar zijn, worden we ondergedompeld in die oude codes. We spelen met z’n allen een spelletje, een toneelstuk om de lieve vrede te bewaren, en gaan daarmee voorbij aan onze eigen behoeften.

Een Psychologisch Spel

In familiesituaties zijn er altijd patronen aanwezig. Bijvoorbeeld in de manier waarop een moeder haar liefde toont aan haar kinderen. Dit kan zijn doordat ze lekker en veel eten klaarmaakt. Dat is haar manier om te zeggen: Ik houd van jullie, dus ik maak lekker eten voor jullie. Haar verwachting is dan ook dat haar kinderen, door al dat eten op te eten en er zichtbaar van te genieten, haar liefde beantwoorden. Kort gezegd: ‘Ik houd van jou, dus ik geef je eten. Jij houdt van mij, dus jij eet dat eten op.’ Wanneer 1 van haar zonen eigenlijk op dieet is en minder of gezonder zou willen eten, brengt hem dat in een lastige situatie. Wanneer hij ervoor kiest om het eten toch op te eten, stelt hij zichzelf teleur en doet hij iets dat niet goed is voor zijn eigen gezondheid. Maar als hij het eten niet opeet, stelt hij zijn moeder teleur. Vaak zien we dat mensen toch kiezen voor zelfopoffering in zo’n situatie. In zo’n geval klopt het gedrag van deze zoon niet met wat er in hem omgaat. De buitenkant klopt niet met de binnenkant.

Je speelt dan een Psychologisch Spel. Zo’n Psychologisch Spel spelen we altijd met de bedoeling om een zekere harmonie te hebben, om de lieve vrede. Vaak ziet het er dan ook redelijk vredig en harmonieus uit, maar vanbinnen ervaren mensen soms een diepe eenzaamheid. Intuïtief voelen de meeste mensen dan dat er iets niet klopt, maar het Spel bestaat er net uit om dat niet te gaan noemen. Uit angst om de broze harmonie te verstoren. Waardoor de onrust net in stand wordt gehouden.

Verlangen naar geluk en wat we kunnen leren als we ons niet gelukkig voelen

In ons hele leven verlangen we ernaar om gelukkig te zijn. Dat is ook precies de reden waarom we dat Psychologische Spel blijven spelen. We willen graag een fijne tijd met familie, dus gaan we vooral niet moeilijk doen. We gaan, net zoals we dat vroeger deden, alles doen om de harmonie te bewaren. Naderhand voelen we ons vervelend omdat we onze mond hebben gehouden, teveel hebben gegeten of op een andere manier aan onszelf voorbijgegaan zijn.

In Transactionele Analyse (TA) gebruiken we voor deze situaties de drama driehoek van Karpman. In het kort uitgelegd bevat deze driehoek een Aanklager, een Redder en een Slachtoffer. Deze theorie heb ik uitgebreider beschreven in deze blog.

De dramadriehoek past op deze manier in ons voorbeeld: Moeder maakt veel teveel lekker eten klaar om haar liefde te tonen. Zoon Hans stapt in de Redder-rol en offert zichzelf op. Hij eet het eten op omdat hij zijn moeder wil beschermen en niet wil kwetsen. Daarna voelt hij zich Slachtoffer omdat hij teveel gegeten heeft en zich daar niet lekker bij voelt. Uiteindelijk wordt hij als Aanklager boos op zijn moeder omdat ze hem teveel eten geeft.

Hans merkt dat zijn binnenkant en buitenkant niet met elkaar kloppen. Dat voelt verkeerd. Maar als hij beseft dat hij dit spel uit liefde voor zijn moeder speelt, kan hij accepteren dat het zo gaat. TA kan Hans helpen om dat inzicht te krijgen.

Inzicht in communicatiepatronen geeft rust

Bij het toepassen van TA krijg je inzicht in jouw eigen communicatiepatronen en leer je die van je cliënten herkennen. Zo kun je hen helpen om beter te begrijpen waarom ze de dingen doen zoals zij ze doen. Je helpt hen – en jezelf – om alles uit het leven te halen! Wil jij hierover meer weten? Kom dan naar de proefavond Transactionele Analyse. Meer informatie hierover en de eerstvolgende datum vind je hier.

Ja, ik wil meer weten over de TA Proefavond

Je bent welkom.

Niet alleen familie

Ingesleten patronen geven niet alleen problemen in de familiesituatie. Vaak zien we dat het aangeleerde gedrag ook terugkomt op de werkvloer en in het dagelijks leven. Daarover gaat het laatste deel van dit tweeluik over geluk. Dat lees je over 4 weken.